Nguyên Huy/Người Việt, 4/6/2016

WESTMINSTER (NV) - Trong suốt ba ngày 27, 28 và 29 Tháng Năm, hàng trăm đồng hương gốc Việt đến miếu Bà Chúa Xứ núi Sam Châu Đốc trên đường Lilac thuộc thành phố Santa Ana [4229 W. Lilac Ave., Santa Ana, CA] để cầu an, cầu phúc, cầu lộc theo truyền thống đã có từ nhiều năm của người dân miền Nam.


Tượng Bà Chúa Xứ núi Sam Châu Đốc tại Miếu Bà ở Nam California. (Hình: Nguyên Huy/Người Việt)

Trọng tâm của buổi lễ là lễ Mộc Dục, tức là Lễ Tắm Bà và thay hoàng bào mới cho Bà. Lễ được tổ chức kín đáo, chỉ có Hội Trưởng, bà Tuyết Hồng và Ban Quý Tế trong những bộ lễ phục nhiều màu sắc được vào làm lễ, ngoại giả không ai được vào chánh điện của Miếu trong giờ phút này.

Khoảng 1 tiếng đồng hồ sau, lễ tất. Cửa Miếu được mở rộng để mọi người có thể vào chiêm ngưỡng Tượng Bà Chúa Xứ trong bộ hoàng bào mới.

Tượng Bà ngự trên một ngai sơn son thếp vàng uy nghi, đưa đôi mắt dịu hiền trên khuôn mặt phúc hậu ngó xuống nhân gian. Các màn che thường ngày đã được vén cao để mọi người được mặc tình chiêm bái, chụp hình lưu niệm.

Sau khi tế lễ, bà Tuyết Hồng, chánh ban Quý Tế, ngỏ lời chào mừng khách gần xa đến tham dự. Bà cho biết: “Đã qua 16 năm thành lập ngôi miếu Bà để thờ vọng bà tại hải ngoại, lưu truyền một nét văn hóa truyền thống của người Việt, dù có xa quê hương nhưng vẫn còn giữ được truyền thống văn hóa của mình. Mười sáu năm qua, tại nơi này, biết bao đồng hương đã về chiêm bái, gặp gỡ nhau mừng vui nhắc lại những ngày xưa cứ hàng năm vào tháng tư âm lịch là cả trăm ngàn người từ khắp nơi đổ về núi Sam Châu Đốc để được chiêm bái Bà, cầu an cầu phúc, cầu lộc cho gia đình và thân quyến.

Bà Tuyết Hồng nói tiếp: “Đội ơn Bà, Miếu đã tổ chức được những buổi chữa bệnh theo phương pháp khoa học Thôi Miên và Tâm Lý Trị Liệu và đã giúp cho được nhiều người thoát được những căn bệnh hiểm nghèo.”

Nhắc đến Bà Chúa Xứ núi Sam Châu Đốc, người Việt ở miền Nam trước 1975 không ai là không biết đến cứ vào tháng Tư âm lịch, kéo dài cả tháng, những con đường dẫn về núi Sam Châu Đốc xe cộ lúc nào cũng nườm nượp người đi lễ Bà Chúa Xứ. Niềm tin của những người đi lễ này có thế nói là tuyệt đối và đã thể hiện cụ thể. Người ta bảo nhau, Bà thường giúp đỡ cho công ăn việc làm được hanh thông phát đạt. Cứ làm một cái lễ với hương hoa ngũ quả và một đồng bạc lên mâm cúng để xin Bà cho vay vốn làm ăn. Một năm sau đã có nhiều người trở lại dâng những cái lễ tạ ơn lớn lên Bà với những con heo quay, đồ cúng lễ trịnh trọng. Theo những người này, nhất là những người Việt gốc Hoa, “Bà rất linh thiêng, ai thành tâm cầu nguyện xin được làm ăn chân chính phát đạt thì thường là được Bà độ cho nhãn tiền.”


Ban Quý Tế (Bà Hội Trưởng Tuyết Hồng thứ ba từ trái) của Miếu Bà Chúa Xứ núi Sam Châu Đốc. (Hình: Nguyên Huy/Người Việt)

Theo nhà cổ học người Pháp, Malleret, nghiên cứu vào năm 1941, tượng bà Chúa Xứ núi Sam là tượng thần Visnu (nam thần) tạc dáng người quí phái, suy tư, có giá trị nghệ thuật cao và rất có thể đây là một trong số những hiện vật còn lại của nền văn hóa Óc Eo.

Nhà văn Sơn Nam, người chú tâm tìm hiểu phong tục tập quán của người dân miền Nam, viết về bức tượng này: “Tượng của bà là pho tượng Phật đàn ông của người Khmer, bỏ quên lâu đời trên đỉnh núi Sam. Người Việt đến phát hoang tìm thấy, đưa tượng vào miễu, điểm tô lại trở thành đàn bà mặc áo lụa, đeo dây chuyền. Và từ đó Bà Chúa Xứ là vị thần có uy lực lớn ở khu vực ấy, xứ ấy...”

Theo những truyền thuyết trong dân gian, Tượng Bà ở trên núi cao, khi quân Xiêm đến xâm lược muốn chuyển về nước nhưng không thể nào xê dịch đi được nên đập vỡ tượng làm gẫy mất một tay. Đến khi rút đi, dân trong vùng theo lời báo mộng của Bà đã cử 9 (có người nói là 12) cô gái đồng trinh đem Bà xuống núi thì các cô gái đã chuyển được tượng xuống núi dễ dàng. Nhưng xuống đến chân núi thì tượng trì lại, không làm sao chuyển dịch được, nên dân mới lập miếu thờ Bà ngay tại chân núi Sam.

Ngày nay, miếu thờ bà được trùng tu cẩn thận. Về phương diện lịch sử, vào thời ông Thoại Ngọc Hầu (người cho đào kinh Vĩnh Tế) trấn nhậm xứ này cũng đã cùng vợ là bà Châu Thị Tế ban lệnh cho trùng tu miếu lớn hơn.

Người Việt “ra đi mang theo quê hương,” lập miếu thờ Bà tại nơi mình cư ngụ để cứ đến Tháng Tư Âm Lịch về lại tụ họp nhau lại chiêm bái Tượng Bà và cầu xin ban ơn phước, giữ được truyền thống tín ngưỡng cho các thế hệ con em.

Quí độc giả cần biết thêm chi tiết, xin liên lạc (714) 417-0345, (714) 418-0879, (714) 642-1529.


Địa Chỉ của Miếu Bà Chúa Xứ Núi Sam Châu Đốc ở Nam California (36 năm):

4229 W. Lilac Ave, Santa Ana, CA 92704

Chủ Tịch hội, ông Tâm Chánh: 714-417-0345


Bài liên quan:

- Lễ Vía Bà Chúa Xứ Thánh Mẫu núi Sam, Châu Ðốc