L? Giang Ngày 15.11.2011
Nhân Dân Nh?t báo c?a Trung Qu?c ngày 28.9.2011 ?ã ??a ra l?i c?nh cáo:
“Các n??c Á Châu nên c?nh giác v?i s? nguy hi?m c?a c?m t??ng h? th?y r?ng h? có th? ‘làm b?t c? cái gì h? mu?n’ vì có s? hi?n di?n quân s? c?a Hoa K? ? khu v?c.”
Bài báo vi?t ti?p:
“Á Châu v?n là ??t màu m? cho tâm lý chi?n tranh l?nh. Á Châu ?ang ti?n v? phía tr??c và s? không bao gi? tr? l?i th?i k? chi?n tranh l?nh và Trung Qu?c ph?i ?óng m?t vai trò quan tr?ng v? s? an ninh c?a Á Châu trong t??ng lai.”
Các n??c ASEAN, trong ?ó có Vi?t Nam, ??u hi?u r?ng ?ó không ph?i là m?t l?i c?nh cáo suông. Hành ??ng c?a Trung Qu?c s? nh? th? nào, chúng ta ch?a th? l??ng ???c.
Trên ?ây là thái ?? c?a m?t con h? ?ói ?ang ??a nanh vu?t ra ?? ki?m s?ng. M?t câu h?i l?n ???c ??t ra là t?i sao khi ?ang ??a cánh tay dài ra v? vét tài nguyên ? Trung ?ông, ? Châu M? Latin, ? Phi Châu..., Trung Qu?c l?i nh?t quy?t ph?i n?m ???c Bi?n ?ông b?ng m?i giá? Các n??c ASEAN, nh?t là Vi?t Nam, và Hoa K? s? ph?i ?ng phó nh? th? nào?
CON H? ?ÓI TRUNG QU?C
Trong hi?n t?i và trong giai ?o?n s?p ??n, Trung Qu?c s? ph?i ??i phó v?i nhi?u v?n ?? nghiêm tr?ng. Nghiêm tr?ng không ph?i ch? vì dân s? ??t n??c này ?ã t?ng lên g?n 1,3 t? ng??i, mà còn vì t? n?m 1980, Trung Qu?c ?ã tr? thành m?t n?n kinh t? t?ng tr??ng nhanh nh?t th? gi?i.
N?m n?m v? tr??c, GDP c?a Trung Qu?c ch? m?i 2.300 t? USD, t?c ch? b?ng n?a c?a Nh?t, nh?ng trong vài n?m qua, Trung Qu?c ?ã l?n l??t v??t qua Anh, Pháp và ??c, bây gi? ?ã v??t qua c? Nh?t B?n, tr? thành n?n kinh t? th? nh?t ? Á Châu và th? hai th? gi?i, ch? sau M?. Theo d? tính, n?m 2040, Trung Qu?c s? ??ng ngang hàng v?i M? (v?i GDP kho?ng 14.000 t? USD).
Tr??c s? t?ng nhanh c?a dân s? và n?n kinh t?, Trung Qu?c ph?i ??i phó v?i nhi?u v?n ?? nghiêm tr?ng, tr??c tiên là v?n ?? l??ng th?c, r?i ??n v?n ?? n?ng l??ng, v?n ?? nguyên li?u... Chúng tôi ch? nêu lên m?t s? v?n ?? chính.
NH?NG V?N ?? NGHIÊM TR?NG
V? l??ng th?c, t? n?m 1997, m?t nhóm các khoa h?c gia ?ã ??c tính ??n n?m 2025, Trung Qu?c s? ph?i nh?p 175 tri?u t?n l??ng th?c m?i n?m, và ??n n?m 2030, con s? này lên t?i 200 tri?u, t?c b?ng toàn b? s? l??ng th?c xu?t kh?u hi?n nay c?a c? th? gi?i. Trung Qu?c th?y tr??c v?n ?? nên ?ã l?p ra nh?ng k? ho?ch có th? giúp thu ?? s? l??ng th?c c?n dùng, nh?ng không kéo dài ???c lâu, vì v?n ?? môi tr??ng. Trung Qu?c ?ang th?c hi?n k? ho?ch t?o d?ng ngu?n l??ng th?c t?i m?t s? n??c ? M? Châu Latin và Phi Châu.
V?n ?? th? hai nghiêm tr?ng h?n, ?ó là v?n ?? n?ng l??ng. Theo th?ng kê th??ng niên v? n?ng l??ng th? gi?i c?a t?p ?oàn d?u m? BP ???c công b? ngày 8.6.2011, Trung Qu?c ?ã chính th?c v??t M? tr? thành n??c tiêu th? n?ng l??ng l?n nh?t th? gi?i. T?ng s? l??ng tiêu th? n?ng l??ng c?a Trung Qu?c t?ng h?n 11,2% so v?i n?m 2009.
V? d?u l?a, Trung Qu?c chi?m 20,3% t?ng s? nhu c?u d?u l?a toàn c?u, v??t qua M? v?i t? l? 19%. N?m 2010, l??ng d?u thô s? d?ng th?c t? c?a Trung Qu?c là 439 tri?u t?n, t?ng 13,1%.
C?c tình báo n?ng l??ng M? (EIA) cho bi?t Trung ?ông cung ?ng kho?ng 2,9 tri?u thùng m?i ngày cho Trung Qu?c, chi?m h?n m?t n?a t?ng s? l??ng nh?p kh?u d?u c?a Trung Qu?c, trong ?ó l??ng cung ?ng c?a Saudi Arabia ??t x?p x? 1,1 tri?u thùng m?i ngày. B? Qu?c phòng M? d? ?oán l??ng d?u Trung Qu?c ph?i nh?p kh?u s? ti?p t?c t?ng cao, có th? chi?m 2/3 nhu c?u vào n?m 2015 và 4/5 vào n?m 2030. N?u xung ??t x?y ra gi?a M?, ph??ng Tây và Iran, Trung Qu?c s? ph?i ??i m?t v?i m?t thách th?c l?n vì các ngu?n cung c?p d?u l?a t? vùng V?nh ph?i qua eo bi?n Hormuz.
H? ?ÓI ?I KI?M ?N
Tính ??n n?m 2008, Trung Qu?c ?ã có 12.000 d? án ??u t? chính th?c ? h?n 180 qu?c gia và vùng lãnh th?. Th??ng v? m?i nh?t là PetroChina c?a Trung Qu?c ?ã ký mua 60% c? ph?n c?a công ty Athabasca c?a Canada v?i giá 1,7 t? USD ?? khai thác bitum (nh?a ???ng). Ngày 18.7.2011, PetroChina mua l?i m?t l??ng khí ??t thiên nhiên kh?ng l? t? Úc v?i kho?ng 2,25 tri?u t?n m?i n?m và kéo dài 20 n?m. Tr??c ?ó, PetroChina ??ng ý mua 45,51% c? ph?n c?a Công ty d?u m? Singapore (SPC) v?i giá h?n 1 t? USD.
1.- Ti?n vào Nam M?
K? t? n?m 2010, Trung Qu?c ?ã tr? thành nhà ??u t? quan tr?ng hàng ??u t?i m?t s? n??c trong khu v?c M? Châu Latin, ??c bi?t là Brazil, Argentina, Venezuela và Peru. Trung Qu?c ?ã ký h?p ??ng 3 t? USA khai thác m? d?u khí Peregino và 3,3 t? USD xây d?ng t? h?p luy?n kim ? Brazil, mua l?i 50% công ty d?u khí Bridas c?a Argentina. Công ty Chinalco ký h?p ??ng 2,2 t? USD khai thác m? ??ng Toromocho ? Peru, v.v. Ch? riêng v? d?u khí Trung Qu?c ?ã ??u t? t?i 15 t? USD vào các n??c M? Châu Latin trong n?m qua,
Venezuela ?ã t?ng l??ng cung d?u thô cho Trung Qu?c t? 350 nghìn thùng/ngày lên 800 nghìn thùng/ngày k? t? n?m 2008. Trung Qu?c cam k?t ??u t? 16 t? ?ô la trong vòng ba n?m ?? khai thác d?u l?a ? khu v?c Orénoque. Trung Qu?c s? khai thác d?u ? l?u v?c sông Orinoco c?a Venezuela và hai n??c cùng phát tri?n khu v?c d?u khí ? Zumano.
Ngoài ra, Qu? ??u t? chung 9 t? USD gi?a Venezuela và Trung Qu?c ?ang tài tr? 85 d? án phát tri?n t?i Venezuela, t? các nhà máy ?i?n nh? t?i các d? án hóa d?u, xây d?ng h? th?ng ???ng s?t, ???ng cao t?c và nhà ?.
2.- Ti?n vào Phi Châu
T? lâu, Phi Châu v?n ???c coi là vùng “hoang ??a”, n?i ?ó nghèo ?ói, l??i bi?ng, b?nh ho?n... lan tràn, nên g?n nh? ?ã b? Hoa K? và các n??c Tây ph??ng b? r?i. Nh?ng Trung Qu?c l?i nhìn v? Phi Châu v?i cái nhìn khác.
Theo s? li?u Trung Qu?c công b?, Trung Qu?c hi?n là ??i tác th??ng m?i hai chi?u l?n nh?t c?a Phi Châu ??t t?i 114 t? USD. Theo d? báo c?a Ngân hàng Standard, ??u t? c?a Trung Qu?c vào l?c ??a Phi Châu trong th?i gian t? 2009 ??n 2015 có kh? n?ng t?ng t?i 70%, lên 50 t? USD. Kim ng?ch buôn bán hai chi?u gi?a Trung Qu?c và Châu Phi ??n n?m 2015 có th? v?t lên m?c 300 t? USD. Phi Châu ?ã tr? thành th? tr??ng m?i cho hàng xu?t kh?u c?a Trung Qu?c.
Công ty CNOOC c?a Trung Qu?c c?ng ?ã ??t ???c th?a ??c khoan th?m dò d?u khí ? Kenya, và ký v?i Nigeria, n??c s?n xu?t d?u m? l?n nh?t ? Phi Châu, m?t tho? ??c v? phát tri?n kinh t?.
T? tháng 9/2009, Trung Qu?c ?ã ??u t? 450 tri?u USD ?? thành l?p hai ??c khu kinh t? t?i Chambuchi và Lusaka ? Zambia. T??ng t?, Trung Qu?c ?ã thi?t l?p các ??c khu kinh t? ? 3 n??c khác là Nigeria, Ethiopia và Ai C?p. T?i Nigeria, Trung Qu?c lên k? ho?ch ??u t? 500 tri?u USD vào hai ??c khu kinh t? ch? y?u ?? ch? t?o máy và khai thác khoáng s?n.
MÔ TH?C ???C ?A THÍCH
T? Wall Street Journal ngày 7.9.2011 t? cáo ??u t? và vi?n tr? c?a Trung Qu?c t?i Phi Châu nh?m m?c ?ích bòn rút ngu?n tài nguyên thiên nhiên ? ?ây và chi?m c?m tình c?a t?ng l?p lãnh ??o và trung l?u ? châu l?c này. Nh?ng n?u so v?i M?, Trung Qu?c xem ra ?ang ???c chào ?ón n?ng nhi?t h?n t?i Phi Châu. T? Nam Phi ??n Ethiopia, mô hình phát tri?n c?a Trung Qu?c r?t ???c các nhà lãnh ??o Phi Châu ?a chu?ng, vì nó d?a trên s? t?ng tr??ng có s? ch? ??o c?a Nhà n??c và qu?n lý ch?t ch? v? chính tr?. Nó hoàn toàn khác v?i mô hình c?a M? là dùng chiêu bài “dân ch? và nhân quy?n” ?? l?t ?? nh?ng nhà lãnh ??o không ?i theo ???ng l?i c?a M? và thay th? b?ng nh?ng tay sai c?a M?. T?ng th?ng Robert Mugabe c?a Zimbabwe ?ã ca ng?i mô hình phát tri?n kinh t? c?a Trung Qu?c là "??t n??c b?n có th? thành công mà không c?n ph?i ?i theo mô hình ph??ng Tây".
Theo m?t b?n báo cáo c?a Wahington Post, Trung Qu?c ?ang n?m "quy?n sinh sát" ??i v?i n?n kinh t? Phi Châu. Các d? án ??u t? c?a Trung Qu?c t?i ?ây, ?a ph?n là khai thác khoáng s?n, s? d?ng các công ngh? thô s? và l?c h?u so v?i th? gi?i, nh?ng v?n là quá t?t ??i v?i Phi Châu.
Sau nhi?u s? ch? trích c?a Tây Ph??ng, các công ty Trung Qu?c không ch? quan tâm t?i tài nguyên thiên nhiên c?a Phi Châu mà ngày càng tích c?c h?n trong vi?c giúp Phi Châu xây d?ng các c? s? h? t?ng nh? ???ng sá, c?u c?ng và nhà máy ?i?n. D?u ?n Trung Qu?c hi?n lên ngay t?i m?t công trình b?nh vi?n ???c khánh thành t?i th? ?ô Kinshasa c?a Congo và Trung Qu?c c?ng ?ã hoàn thành qu?ng tr??ng c?ng nh? ??i l? phía tr??c tòa nhà Qu?c h?i Congo. T?i Kenya, Trung Qu?c ?ang th?c hi?n m?t d? án ???ng cao t?c v?i tr? giá 330 tri?u USD v?i ngu?n v?n vay t? Ngân hàng Phát tri?n Phi Châu. Trung Qu?c th?m chí còn xây c? tòa nhà Qu?c h?i cho Malawi, các nhà th? cho các giáo h?i Công Giáo... Ngày nay, Trung Qu?c ?ã áp d?ng ph??ng th?c "??i tài nguyên l?y c? s? h? t?ng”. Phi Châu xem ra hài lòng v?i ph??ng th?c này.
QUAY TR? L?I BI?N ?ÔNG
Nh? chúng tôi ?ã nói trong bài “Chuy?n gì s? x?y ra?”, hôm 17.3.2011, khi H?BA LHQ thông qua Ngh? quy?t 1973 thi?t l?p vùng c?m bay và cho phép s? d?ng v? l?c ??i v?i chính quy?n c?a Gaddafi, Trung Qu?c ?ã b? phi?u tr?ng, m?c d?u Trung Qu?c có quy?n ph? quy?t. Sau ?ó, Trung Qu?c ?ã cho rút nhanh các công ty, các chuyên viên và nhân công c?a h? ra kh?i Libya. Nh?ng ngày 4.10.2011, khi H?BA LHQ ??a ra ngh? quy?t “lên án nh?ng vi ph?m nhân quy?n nghiêm tr?ng” ? Syria, Trung Qu?c ?ã ph? quy?t, m?c d?u Trung Qu?c ch?a có quy?n l?i gì ? ?ó. Vì thái ?? ngh?ch lý này, nhi?u ng??i nghi ng? ?ã có s? ??i chác gi?a Hoa K? và Trung Qu?c v? các vùng mà m?i bên có quy?n hành ??ng vì quy?n l?i c?a mình.
1.- Ngu?n cung c?p d?u l?a b?t an
S? thi?t h?i c?a Trung Qu?c ? Libya khi chi?n cu?c x?y ra không ph?i là nh?. Ông Diêu Ki?m, phát ngôn viên c?a B? Th??ng m?i Trung Qu?c cho bi?t cu?c chi?n ?ã gây thi?t h?i l?n cho 50 d? án l?n c?a 75 xí nghi?p Trung Qu?c ? Libya mà t?ng s? giá tr? lên ??n 18,8 t? USD. Ngoài ra, trao ??i th??ng m?i gi?a Tripoli và B?c Kinh n?m 2010 ?ã lên ??n 6,7 t? USD. T? Minh Báo xu?t b?n t?i Hongkong th?m ??nh: "Không ph?i Trung Qu?c c?n Libya, nh?ng ng??c l?i". Tripoli hi?n l? thu?c ??n 90% vào hàng hóa nh?p kh?u, và Trung Qu?c ?ã xu?t kh?u qua Libya ?? th? th??ng vàng h? cám, t? xe h?i cho ??n máy r?a chén, các m?t hàng ?i?n t? hay các lo?i ?? ch?i...
Ngày 13.9.2011, phát ngôn viên c?a B? Ngo?i Giao Trung Qu?c cho bi?t H?i ??ng Qu?c gia Chuy?n ti?p Libya ?ã xác nh?n r?ng m?i th?a thu?n ký k?t gi?a ch? ?? Gaddafi và Trung Qu?c v?n còn có giá tr?. Nh?ng Trung Qu?c v?n th?y tình hình ? Trung ?ông và B?c Phi ?ang ? trong tình tr?ng b?t ?n, b?t c? lúc nào c?ng có th? gây tr? ng?i cho vi?c cung c?p d?u l?a cho Trung Qu?c. Tình hình ? M? Châu Latin và Phi Châu c?ng không có gì b?o ??o, nên Trung Qu?c ph?i quy?t tâm chi?m ?o?t ngu?n d?u l?a t?i Bi?n ?ông.
2.- Tr? l??ng d?u khí ? Bi?n ?ông
B? Tài nguyên và ??a ch?t Trung Qu?c ??c tính tr? l??ng d?u m? ? Bi?n ?ông là kho?ng 17,7 t? thùng. Nh?ng các chuyên gia tin r?ng ? Bi?n ?ông có tr? l??ng d?u m? kho?ng 7,7 t? thùng và tr? l??ng khí ??t kho?ng 266 nghìn t? feet kh?i.
Gi? thi?t s? tính toán c?a các chuyên gia ?úng, tr? l??ng d?u l?a ? Bi?n ?ông c?ng ?ã cao h?n tr? l??ng c?a Nga, Libya hay Nigeria.
Chính ph? Trung Qu?c ?ã quy?t ??nh t? nay ??n n?m 2020 ph?i tri?n khai các d? án th?m dò và khai thác n?ng l??ng ? Bi?n ?ông v?i tr? giá 30 t? USD. Giàn khoan 981 chính th?c ho?t ??ng vào tháng 8, có th? ho?t ??ng ? ?? sâu t?i ?a 3.000 mét và ?? sâu gi?ng khoan t?i ?a 12.000 mét. ?ó là lo?i giàn khoan c?p “siêu sâu” do Trung Qu?c s?n xu?t.
CHI?M BI?N ?ÔNG B?NG M?I GIÁ
?? kh?i ph? thu?c quá n?ng vào ngu?n d?u l?a nh?p kh?u, gi?i ho?ch ??nh chính sách Trung Qu?c ?ã quy?t ??nh ph?i chi?m Bi?n ?ông b?ng m?i giá.
Lúc ??u, Trung Qu?c d?a vào hai lý thuy?t trong qu?c t? công pháp c? ?? xác ??nh vùng trong l??i bò và hai qu?n ??o Hoàng Sa và Tr??ng Sa là c?a Trung Qu?c, ?ó là lý thuy?t “vùng n??c l?ch s?” (historic water) và lý thuy?t “h?i ??o n?i lên ? bi?n” (Insula in mara nata). Nh?ng c? hai lý thuy?t này ?ã b? bác b?, vì không ???c qu?c t? công pháp ngày nay và Lu?t Bi?n LHQ 1982 công nh?n. Vã l?i, Trung Qu?c c?ng không ch?ng minh ???c “quy?n s? h?u ch?p h?u” (possession title) c?a Trung Qu?c ? Bi?n ?ông.
B? thua trên ph??ng di?n pháp lý, Trung Qu?c quy?t ??nh dùng s?c m?nh. M? và các c??ng qu?c Tây ph??ng có th? dùng s?c m?nh ?? n?m ch? quy?n ? Trung ?ông và B?c Phi, t?i sao Trung Qu?c l?i không th? làm nh? v?y ? Bi?n ?ông?
Chuyên gia phân tích qu?c phòng Dean Cheng thu?c t? ch?c Heritage Foundation ? Washington ?ã có nh?n ??nh:
"D??ng nh? Trung Qu?c ?ang tri?t ?? can d? vào chuy?n thúc ??y ?? nh?n toàn b? ch? quy?n trên vùng này và h? có v? nh? ch?ng thèm ?? ý xem h? ?ang d?m chân lên nh?ng ai."
Trên t? Nhân Dân Nh?t Báo ngày 4.8.2011, nhà bình lu?n Zhong Sheng ?ã nói rõ:
“Vài qu?c gia s? tr? giá vì ?ánh giá sai v? ch? quy?n lãnh th? Trung Qu?c... B?t k? qu?c gia nào có ?ánh giá sai l?m chi?n l??c nghiêm tr?ng v? v?n ?? này ch?c ch?n s? ph?i tr? giá cao.”
Ngo?i tr??ng Trung Qu?c D??ng Khi?t-Trì ?ã ??a ra l?i c?nh cáo Ngo?i tr??ng Hoa K? Hillary Clinton trong bu?i h?p song ph??ng tr??c khi Di?n ?àn An Ninh c?p Vùng c?a kh?i ASEAN chính th?c h?p t?i Bali, Indonesia. Ông ta nói r?ng vi?c Trung Qu?c tuyên b? ch? quy?n t?i bi?n ?ông hay b?t k? n?i nào khác ??u không ph?i là công vi?c c?a Hoa K?. ?i?u c?n l?u ý là ??n nay Hoa K? v?n ch?a phê chu?n Công ??c LHQ v? Lu?t Bi?n 1982.
CHI?N D?CH BAO VÂY TRUNG QU?C?
Nh? chúng tôi ?ã nói, trong kh?i ASEAN, có ba n??c ?ã ??ng h?n v? phía Trung Qu?c là Lào, Cambodia và Mi?n ?i?n. Còn hai n??c Indonesia và Singapore ?ã nói rõ l?p tr??ng c?a h? là thân c?n v?i M? mà không ch?c gi?n Trung Qu?c.
Hai n??c ?ang b?n xúc xích là Vi?t Nam và Philippines. Vi?t Nam ?ang ?i c?u c?u nhi?u n?i. Nh?ng nh?t báo The Hindu c?a ?n ?? s? ngày 9.11.2011 ti?t l? r?ng Hà N?i ?ã ?? ngh? New Delhi tr? giúp v? m?t quân s?, ch? y?u là trong l?nh v?c h?i quân, nh?ng ?n ?? phân vân, vì không mu?n ?? thêm d?u vào l?a trong quan h? v?i Trung Qu?c. Nh? v?y Vi?t Nam và Philippines ch? còn trông c?y vào Hoa K?.
Trong th?i gian g?n ?ây, có ba h?i ngh? liên quan ??n Á ?ông ?ã di?n ra t?i Honolulu, Bali và Úc. Nh?ng di?n bi?n c?a các h?i ngh? này ?ã khi?n m?t s? ng??i tin r?ng ?ó là d?u hi?u cho th?y Hoa K? mu?n bao vây Trung Qu?c b?ng kinh t? và quân s?. S? th?t nh? th? nào?
“Di?n ?àn H?p tác Kinh t? Á châu Thái Bình D??ng” (APEC) ???c t? ch?c t?i Honolulu, Hawaii, t? 20 ??n 12.11.2011 v?i ch? ?? “Xác ??nh t??ng lai”. H?i ngh? ?ã bàn v? n?i dung c?a Hi?p ??nh “??i tác Xuyên Thái Bình D??ng” (TPP) mang t?m vóc chi?n l??c v?i s? tham gia c?a 9 n??c là M?, Úc, Brunei, Chilê, Malaysia, New Zealand, Peru, Singapore và Vi?t Nam. M?c tiêu là n?i k?t các n?n kinh t? liên h?, t? do hóa m?u d?ch và ??u t? trong n?i b? t? ch?c này, và có th? ?i t?i thành l?p “Khu m?u d?ch t? do trong vùng Á Châu Thái Bình D??ng”. T?ng Th?ng Obama nói r?ng kim ng?ch m?u d?ch th??ng niên v?i Hoa K? hi?n ?ã trên d??i 200 t? ?ô la, s? có l?i cho t?t c? các n??c tham gia. Tuy nhiên, còn lâu m?i hình thành ???c “Khu m?u d?ch t? do trong vùng Á Châu Thái Bình D??ng” vì nhi?u lu?t l? và th? t?c r?t nhiêu khê. Ngoài ra, n?u b? Hoa K? ra, th? tr??ng c?a 8 n??c còn l?i c?ng không b?ng th? tr??ng Trung Qu?c.
Ngày 17.11.2011 h?i ngh? th??ng ??nh ASEAN l?n th? 19 ???c t? ch?c ? Bali, Indonesia. Trong 40 n?m qua, ASEAN ch?a làm ???c vi?c gì l?n. H?p thì h?p v?y, nh?ng tr? v? n??c nào làm theo quy?n l?i n??c ?ó, v?a ?i theo Trung Qu?c v?a ?i theo M?, nên không th? có chuy?n dùng ASEAN ?? bao vây Trung Qu?c v? kinh t? và quân s?.
Tr??c ?ó, ngày 16.11.2011, khi ký “Tuyên Ngôn Manila” v?i Ngo?i tr??ng Philippines Albert Del Rosario, Ngo?i tr??ng M? Hillary Clinton ?ã kh?ng ??nh r?ng M? s? không ??ng v? bên nào trong tranh ch?p ? bi?n ?ông, nh?ng bà c?nh cáo các n??c không ???c ?e d?a ?? xác l?p ch? quy?n, và tranh ch?p ph?i ???c gi?i quy?t thông qua Công ??c LHQ v? Lu?t Bi?n n?m 1982.
Quan tr?ng h?n c?, hôm 16.11.2011, T?ng Th?ng Obama ?ã vi?ng th?m Úc và tuyên b? t?ng c??ng s? hi?n di?n quân s? t?i Úc, kh?i ??u là g?i 250 th?y quân l?c chi?n ??n mi?n B?c n??c Úc t? 2012 và s? t?ng d?n lên ??n 2.500. Ông nói:
"Chúng tôi s? gi? v?ng kh? n?ng ??c bi?t nh?m th? hi?n s?c m?nh và ??p tan các ?e d?a cho hòa bình.”
M?t vài nhà phân tích cho r?ng v?i nh?ng lo?i ho?t ??ng ch?a ?âu vào ?âu và m?t vài l?i tuyên b? có v? m?nh m? nh? th?, không ?? ?? ch?ng t? M? mu?n bao vây Trung Qu?c v? c? kinh t? l?n quân s?. Nó ch? có giá tr? nh? là m?t hành vi tr?n an các n??c ?ang b? Trung Qu?c uy hi?p t?i Bi?n ?ông mà thôi.
?i?u ch?c ch?n là Trung Qu?c s? không t? b? k? ho?ch chi?m các mõ d?u ? Bi?n ?ông, nh?ng Trung Qu?c s? hành ??ng nh? th? nào ?? s? ??i ??u v?i Hoa K? không x?y ra, ?ó là v?n ?? c?n tìm hi?u.
Ngày 15.11.2011
L? Giang