Kính gởi quí đồng hương,
Xin tự giới thiệu, chúng tôi là Trần Hữu Thân, thường được biết qua tên Mỹ là Frank Trần, là kỹ-sư công-chánh của TP Newport Beach. Chúng tôi cũng là người thành lập trang website Sức Mạnh Cộng Đồng (SucManhCongDong.info) nhằm góp phần phát triển sức mạnh cộng đồng người Việt hải ngoại, cho nên chúng tôi thường xuyên theo dõi sinh hoạt của cộng đồng chúng ta ở Little Saigon.
 |
|
Ông Chuck Smith, Cựu Thị Trưởng Westminster/Cựu GSV Quận Cam & Frank Trần Hữu Thân |
Cách đây 2 tuần, chúng tôi có đi làm bồi thẩm đoàn ở West Court gần City Hall của TP Westminster (WMT), sẵn tiện có ghé thăm ông Trưởng Ty Công Chánh WMT Tiến Sĩ Marwan Youssef là một đồng nghiệp, để hỏi thăm về việc Tượng Đài Việt Mỹ “không lửa, không cờ” trong những ngày cuối năm vừa qua mà hai ký giả Huy Phương và Hà Giang của Nhật Báo NV có viết bài. Chuyện trò vô tình được biết là WMT đang thiếu hụt ngân sách, phải cắt giảm nhân viên. Về nhà tìm và đọc được 2 bài báo của Orange County Register ngày 7 tháng 2 là ”Redevelopment fallout: Westminster to lay off 49“ và ngày 8 tháng 2 là ”Westminster meets today with union leaders on layoffs“, biết được nhiều chi tiết khá quan trọng. Sau đó chúng tôi tìm đọc lại biên bản buổi họp (Meeting Minutes) của phiên họp “Council Meeting” ngày 8/2/2012 vừa qua ở WMT, có một điểm quan trọng sẽ ảnh hưởng đến đồng hương mà sao chúng tôi thấy không báo chí Việt Ngữ nào nhắc đến.
Trước hết nói về cái biên bản phiên họp ngày 8/2/2012, mục số 5.1 đoạn văn cuối cùng, ông “City Manager” Mitch Walter có nói là đã gởi thư thông báo nhân viên cho biết họ sẽ bị cho nghỉ việc vì thiếu ngân sách. Và theo bài báo của OC Register thì bà Rice nói rõ hơn là khoảng 49 người sẽ bị cho nghỉ việc. Trong số 49 người kém may mắn này, toàn bộ 9 nhân viên (có 2 người “plan-checker” gốc Việt) tại “Building Division” sẽ bị cho nghỉ việc. Tuy nhiên theo chúng tôi biết thường thì “Building Division” là một chi nhánh được trả tiền từ “building permit fee”, “business license fee”, và “sales tax” là từ chính chúng ta đã đóng góp vào. “Building Division” không lấy tiền từ Re-Dedevelopment Agency (RDA) của tiểu bang. Nếu lấy lý do thiếu hụt ngân sách do tiền RDA, rồi cắt bỏ toàn bộ nhân viên của “Building Division” để kiếm thêm nguồn lợi bù cho khoảng thiếu hụt (budget deficit) thì là không đúng và công bằng. Mà WMT cũng phải mướn Công Ty Tư Vấn Theo Hợp Đồng (Contract Consulting Firms) bên ngoài vào để lo những phần hành này.
Có gì không ổn khi mướn Công Ty Tư Vấn (Consulting Firm)?
Với 15 năm kinh nghiệm trong nghề, hơn 5 năm là kỹ-sư công-chánh cho những công ty tư vấn (Private Consulting Firm), và gần 10 năm là kỹ-sư của Ty Công Chánh TP Newport Beach, chúng tôi xin nêu ra một vài điểm bất lợi để khi đưa công việc của WMT ra cho công ty tư vấn:
1. Những công ty tư làm theo hợp đồng (contract consulting firms) sẽ kéo dài thời gian hơn để xét duyệt (longer proccess) bản vẽ, đồ án xây cất vì phải mất thời gian đưa ra và nhận về từ thành phố.
2. Nhân viên làm theo hợp đồng (contract employees) sẽ không muốn làm việc lâu và trung thành, hay chuyển đổi công việc (vì họ chỉ là những nhân viên làm tạm thời). Cách thức làm việc sẽ không thống nhất (consistent), uyển chuyển (flexible) và kém chất lượng (vì họ phải chạy từ TP này qua TP kia).
3. Công ty hợp đồng sẽ giới hạn thời gian giúp khách hàng (thời gian trả lời, giải thích thắc mắc trên điện thoại hay trực tiếp tại quầy. Sẽ không có nhân viên túc trực hằng ngày và toàn thời gian như hiện nay. Liên lạc với nhân viên xét duyệt bản vẽ (plan checker) sẽ khó khăn hơn.
4. Sau khi TP ký hợp đồng với các công ty này, thành phố sẽ phải bị bắt buộc mướn họ theo thời gian đã ấn định cho dù có nhận ra chất lượng kém và sai lầm. Chúng tôi đã nghe nhiều nhà thầu (contractor) than phiền về việc làm của các công ty này tại Fountain Valley, Mission Viejo...
5. Công ty hợp đồng sẽ không có nhân viên thường trực để giải quyết những trường hợp khẩn cấp như hỏa hoạn, tai nạn xe cộ, những sập đổ gây ra do gió bão, động đất sau giờ làm việc và cuối tuần. Hiện nay chúng tôi biết nhân viên tại “Building Division” của WMT vẫn đang luân phiên túc trực phục vụ những trường hợp khẩn cấp này cho chúng ta.
Trong thời gian khó khăn về kinh tế, “sales tax” và “permit fee” có thể giảm đi. Chúng tôi biết có những thành phố như Garden Grove, Fullerton..., khuyến khích nhân viên về hưu sớm, cắt lương đồng bộ, làm việc không công (without pay) hay dùng giờ phép cho một số ngày City phải đóng cửa (furlough), như năm vừa rồi WMT cũng như nhiều TP khác đóng cửa từ 24/12/11 cho đến 3/1/2012 (và vì sợ gió lớn gây tai nạn mà nhân viên nghỉ “furlough” nhiều ngày cho nên mới “hạ cờ, tắt lửa” ở TĐCS Việt Mỹ). Giảm thiểu nhân viên tối đa là cần thiết, nhưng “layoff” toàn bộ nhân viên của một ban ngành (Building Division) để đưa ra ngoài (contract out) thật là chánh sách sai lầm và thiếu kinh nghiệm.
Riêng cộng đồng VN chúng ta là bị thiệt hại nhiều nhất.
Hiện tại trong “Building Division” của WMT có 2 người kiểm tra đồ án (plan-checker) gốc Việt Nam. Họ không chỉ là một “plan-checker” thuần túy, mà còn là những người thông dịch, giải thích luật lệ, chỉ vẽ cách xây cất, hay sửa đổi làm sao cho hợp lệ (compliance) đối với đồng hương VN. Không có gì tiện lợi hơn khi người thông dịch rành về chuyên môn, mà thực ra là không phải chỉ thông dịch, mình thắc mắc cái gì cứ nói bằng tiếng Việt, và được người “plan-checker” trả lời bằng tiếng Việt, sẽ không có chuyện “ông nói gà, bà hiểu vịt”. Nếu “Building Division” bị xóa sổ, WMT mướn Công Ty Tư Vấn sẽ không có nhân viên nói tiếng Việt. Vậy thì đồng hương VN (người dân và các nhà thầu) là bị thiệt hại nhiều nhất.
Đồng hương chúng ta có thể làm gì được?
Bài báo của OC Register có dẫn lại câu nói của bà Rice “We can overrule him (City Manager) if need be”, có nghĩa là bà thị trưởng và các nghị viên có quyền bác bỏ cái kế hoạch đề xuất (proposal) của ông “City Manager”, ra lệnh ông ta duyệt xét lại mà nộp cái “proposal” khác. Cho nên vì quyền lợi của mình, quí đồng hương có thể đến phát biểu trong các buổi họp “Council Meeting” sắp đến (28/3/2012), không biết tiếng Anh thì phát biểu bằng tiếng Việt, để cho 3 ông nghị gốc Việt dịch lại. Các bác lớn tuổi đã từng đi gõ cửa từng nhà trong các khu Mobile Homes vận động cho các NV gốc Việt, thì đây chính là lúc các bác nói lên các nguyện vọng của mình. Nếu bận rộn thì gọi điện thoại (714-548-3240), hay email cho bà TT và các NV nói lên ý kiến của mình. Nếu ở nhà có internet, thì vào website của WMT góp ý ở phần “Contact Us”, rồi vào mục “Feedback, comments” (http://www.westminster-ca.gov/contact/feedback.asp). Đồng hương ở xa mà biết thì nhắc nhở bà con mình ở TP Westminster hãy nói lên tiếng nói của mình. Vận động theo kiểu “Thỉnh Nguyện Thư gởi Tổng Thống OBAMA cứu NS Việt Khang” tôi nghĩ sẽ có kết quả vì thứ nhất “Việt Khang” ở VN xa xôi mà còn mạnh như vậy, huống chi đây là quyền lợi trực tiếp đến đời sống hằng ngày của mình; thứ 2 là chúng ta có 3 người Nghị Viên gốc Việt, đâu cần phải nói tiếng Anh khi muốn góp ý. Chỉ là một cú điện thoại, nói vài câu tiếng Việt cũng là hữu ích.
Tiếng Nói Của Cộng Đồng VN Có Được Lắng Nghe?
Thường thì TT và các NV tin tưởng vào ông “City Manager”, cho nên hầu như là đồng ý những kế hoạch ông ta đề xuất vì đó là trách nhiệm của ông ta. Tuy nhiên đôi lúc có thể vì “phe phái” (politics) hoặc thiếu kinh nghiệm, quyết định của ông chưa hẳn đúng 100%. Nếu có người giải thích rõ ràng, hay nhiều người dân phản ứng, thì bà TT và các NV phải hiểu là có vấn đề mà ra lệnh cho ông “City Manager” cần xem xét lại kỹ lưỡng những vấn đề như chúng tôi đã nói trên, mà nộp lại cái “Proposal” khác. Nếu TT và các NV “tình vờ”, không lắng nghe tiếng nói của người dân là những người đã bầu họ lên đại diện, thì tháng 11 năm nay chúng ta cần thận trọng hơn cho lá phiếu của mình. Mình bầu cho những người sẽ phục vụ cho quyền lợi của mình, chứ không phải bầu cho họ để mỗi khi có lễ lộc, họ đến ngồi hàng ghế đầu, rồi phát bằng “tưởng lục” chụp hình, khen tặng những câu sáo ngữ.
Thiếu hụt ngân quỹ do tiền RDA bị cắt - “Re-Development Fund” là gì?
“Re-development Fund” là ngân quỹ của tiểu bang (qua cơ quan Re-Development Agency – RDA) để tái kiến thiết, phục hồi lại những công trình xây cất quá cũ kỹ, thường thì những thành phố ở trung tâm quận Cam và về hướng Bắc của quận Cam thì được nhận “fund” này, còn những thành phố ở miền Nam thì không có (vì những TP này mới hơn). Kể từ 29/12/2011 là tiểu bang cắt ngân khoảng này, WMT không còn được nhận tiền RDA này nữa, cộng thêm những thiếu hụt khác do nền kinh tế gây ra, cho nên WMT sẽ bị thiếu hụt lên tới 10,5 triệu đô-la trong tài khóa mới.
Cơ Cấu "Council - Manager Government" và quyền lợi của cử tri:
Năm nay là năm bầu cử, xin phép được có đôi dòng về sức mạnh của lá phiếu và quyền lợi của mình đối với chính quyền thành phố mình đang sống. Giới hạn cho bài viết này, chúng tôi xin nói sơ qua về cơ cấu "Council - Manager Government" của những thành phố trên nước Mỹ nói chung, mà ngay tại quận Cam nói riêng. Xin tóm tắt quyền hạn của mỗi cấp (hay "chain of command") như sau:
1- Mình là người dân, bầu ra Thị Trưởng & Nghị Viên (TT&NV) là đại diện cho dân, là chủ cái TP mình đang ở (Tùy theo TP, có TP thay phiên nhau làm Thị Trưởng, có thành phố thì Thị Trưởng do dân bầu ra. Quyền hành thì cũng chỉ là một lá phiếu ngang với NV. Ví dụ, TP WMT thì Thị Trưởng do dân bầu ra, còn chức Phó Thị Trưởng thì thay phiên nhau mà làm, hay các NV bầu cho nhau, chính xác hơn). Nếu đồng hương thấy quyền lợi của mình bị ảnh hưởng khi “Building Division” bị xóa sổ, không có kỹ-sư gốc Việt biết nói tiếng Việt, thuận tiện cho mình thì phải hành động ngay bây giờ. Đây chính là lúc quí vị đánh giá bà TT Rice, NV Fry, và quan trọng là 3 ông NV gốc Việt có lắng nghe tiếng nói của mình hay không. Nếu họ không nghe, thì tháng 11 năm nay đồng hương hãy dùng lá phiếu bầu cho người lắng nghe tiếng nói của mình.
2- TT&NV mướn người “City Manager” theo hợp đồng để chỉ huy, tổng quản trị công việc TP. Lương người “City Manager” cũng khoảng $150 - $200 ngàn cho một năm. Người này nhận lệnh trực tiếp từ TT&NV rồi chỉ đạo cho cấp dưới là các Trưởng Ty (Director). Cho nên trong bài báo của OC Register, bà TT Rice nói rằng bà (hay TT&NV) có thể bác bỏ (overrule) quyết định sa thải nhân viên của ông “City Manager”.
3- “City Manager” là người chỉ huy trực tiếp đến các Trưởng Ty (Directors of Departments) như Police, Community Development (bao gồm Planning, Building, Code Enforcement, v.v…), Public Works, Communities Services, v.v... Thường thì những người Trưởng Ty này đi họp “Council Meeting” chung với “City Manager” mỗi tháng 2 lần, họ đóng góp ý, giải thích với TT&NV về các lĩnh vực chuyên môn trong ban ngành của họ, nhưng họ chỉ nhận lệnh trực tiếp từ “City Manager”. Cho nên việc TT hay NV mà xuống các Ty quở trách nhân viên thế này thế kia là sai.
4- Trưởng Ty (Directors) là người chỉ huy chịu trách nhiệm cho nhân viên trong ty của mình (ví dụ như kỹ-sư Frank Trần ở TP Newport Beach, Jake Ngô & Theresa Trần ở Ty Công Chánh WMT, Justin Việt Nguyễn ở “Building Division” của WMT), từ kỹ-sư chánh, kỹ-sư phụ, technician, thư-ký, đến những người đứng ở quầy (counter) tiếp dân chúng.
5- Cấp thấp hơn là những nhân viên thành phố là những người làm việc cho TP ăn lương và hưởng bổng lộc (benefits) chính phủ như Frank Trần ở Newport Beach, Justin Nguyễn, Jake Ngô, Theresa Trần ở Westminster, v.v…) là phải phục vụ cho người dân (serve the public), lúc nào cũng sẵn sàng giúp cho người dân hiểu mọi vấn đề khi họ cần giúp đỡ, chứ không phải là quan liêu, hách dịch. Chúng tôi, làm việc ở Newport Beach, chỉ cần nhận một cú điện thoại của người dân phàn nàn về chuyện gì đó, là lập tức lấy xe của TP đi khảo sát hiện trường ngay. Bạn bè hay đùa với chúng tôi là “có cớ đi ngắm bikini ngoài biển” nhưng mà thực sự là không phải vậy, mà đó là phục vụ người dân đúng chữ “công bộc” 
.
Cho nên chúng ta đến TP khi có việc, không phải "rụt rè" trước những người đứng ở quầy (counter). Nếu họ có thái độ trịch thượng, quan liêu, thì chúng ta cứ gọi TT và NV là những người mà mình đã bầu phiếu cho họ, hay ra mấy buổi họp “Council Meetings” mà phát biểu ý kiến của mình. Rồi mọi việc từ số 1 (người dân & dân cử) "gõ" xuống số 5 (việc mình cần) sẽ được hạnh thông. Người Mỹ có câu “squeaky wheel that gets oil”, tức là “bánh xe kêu mới được châm dầu”, giống như tiếng Việt yêu quí của chúng ta có câu “bé khóc mới được cho bú”, cho nên quí đồng hương nên tận dụng cái quyền của mình, đúng nghĩa “dân là chủ, nhà nước là đầy tớ của nhân dân“.
Nếu độc giả có câu hỏi hay có ý kiến phản hồi, có thể gọi 714-248-5252, hay Email cho chúng tôi ở
Vì khả năng có hạn, với trang website Sức Mạnh Cộng Đồng (.info), chúng tôi hiện tại cố gắng “phục vụ cộng đồng về đêm”, tức là sưu tầm tin tức trên các báo chí Việt Mỹ, phân loại “Tin Tốt”, “Tin Xấu”, để lưu lại trên trang SMCĐ cho đồng hương có thể vào truy cập mà “hãnh diện tôi là người VN”, đồng thời cũng rút tỉa kinh nghiệm qua những tin xui, tin xấu, phòng né tránh đừng để xảy ra cho mình, bớt cảnh thương tâm và “con sâu làm rầu nồi canh”.
Xin thông cảm chúng tôi phải dùng xen nhiều chữ tiếng Anh trong bài viết, vì nếu phải dịch những từ chuyên môn sang tiếng Việt thì chắc quí vị không hiểu nổi tôi đang nói gì vì chính bản thân chúng tôi đúng cũng không biết mình viết có đúng không vì “dịch là phản”.
Trân trọng,
Frank Trần Hữu Thân.
Cư dân Little Saigon.
Tin liên quan:
- OC Register: Redevelopment fallout: Westminster to lay off 49
- OC Register: Westminster meets today with union leaders on layoffs
- Biên bản buổi họp ngày 8-2-2012
- Bản báo cáo tài chánh của TP Westminster Tài Khóa 6/2010-6/2011 (PDF 176 trang, phải chờ hơi lâu)
- TP Westminster Thiếu Hụt Ngân Sách, Cắt Giảm Nhân Viên: Cho Nghỉ Nhân Viên Gốc Việt, Thiệt Hại Cho Cộng Đồng VN
- NV Andy Quách vô lễ khi nói (phút 8:06) phát biểu của công chúng là "baloney" (rác rưởi, tào lao...)