Trọng Kim, Ngày Nay - Houston 12/2006
Trước khi phiên toà quốc tế h?p t?i th? ?ô Th?y ?i?n ?? x? v? nhà ??u t? Hòa Lan (Netherland) g?c Vi?t Tr?nh V?nh Bình ki?n nhà n??c Vi?t Nam (VN) ?òi b?i th??ng c? tr?m tri?u M? Kim (MK – USD), Hà N?i ?ã nh??ng b? và ??ng ý gi?i quy?t v?n ?? bên ngoài tòa án.
Ông Tr?nh V?nh Bình, m?t công dân Hòa Lan g?c Vi?t, ?ã ?em ti?n v? ??u t? ? Vi?t Nam, r?t thành công nh?ng sau ?ó ?ã b? th? l?c công an hãm h?i, b? án tù 11 n?m và t?ch thu h?t tài s?n tr? giá kho?ng 30 tri?u MK. Thoát ra ???c ngo?i qu?c, ông ?ã thuê lu?t s? M? ?? n?p ??n ki?n Vi?t Nam chi?u theo ?i?u kho?n c?a Hi?p ??c Song ph??ng v? ??u t? gi?a Vi?t Nam và Hòa Lan ký n?m 1994. ??n ki?n ?ã ???c c?u xét t?i th? ?ô Stockholm c?a Th?y ?i?n c?n c? theo nh?ng qui lu?t tr?ng tài c?a U? Ban Liên Hi?p Qu?c v? Lu?t M?u D?ch Qu?c T?.
V? án ?ã gây sôi n?i d? lu?n kh?p n?i, nh?t là ? Vi?t Nam d?p th? t??ng Phan V?n Kh?i sang vi?ng th?m Hoa K? h?i tháng 6/ 2005 kêu g?i ng??i Vi?t h?i ngo?i ??u t? vào VN thì, ngoài t? Ngày Nay ?ã ??a v?n ?? ông Bình ra tr??c d? lu?n t? tám n?m nay, ba ?ài qu?c t? l?n có ch??ng trình Vi?t ng? là RFA (M?), RFI (Pháp) và BBC (Anh) ??u có nh?ng ch??ng trình dài ph?ng v?n ông Bình và ký gi? vi?t bài này ?? nêu lên tr??ng h?p ông Bình ki?n nhà n??c VN ?òi b?i th??ng c? tr?m tri?u MK thi?t h?i c?ng nh? s? b?p bênh không có b?o ??m khi ??u t? vào Vi?t Nam.
C?ng c?n nh?c l?i, vào gi?a n?m ngoái, khi Ngày Nay ??a ra v? ông Bình ??ng ki?n Vi?t Nam tr??c toà án qu?c t?, t? h?p lu?t s? n?i ti?ng c?a M? Covington Burling ? Hoa Th?nh ??n ?ã ??m nh?n vi?c này. T? h?p lu?t trên ?ã chính th?c ??a v?n ?? ra t? cu?i n?m 2003 nh?ng m?i dàn x?p v?i phía VN không ??t k?t qu? nên phía ông Bình m?i chính th?c n?p ??n ki?n vào h?i tháng 5/2004 tr??c tòa án tr?ng tài qu?c t? thu?c Liên Hi?p Qu?c chuyên gi?i quy?t v?n ?? tranh ch?p liên h? t?i các ??u t? qu?c t?. Phía chính quy?n Vi?t Nam thì ?ã thuê t? h?p lu?t s? có ti?ng c?a Pháp Glide Loyrette Rouel ? Paris, có v?n phòng ? Hà N?i, ??i di?n.
?i?m c?n b?n trong v? ông Bình là ông ?ã ?em ti?n v? Vi?t Nam ??u t? theo s? khuy?n khích c?a chính ph? Hòa Lan sau khi n??c này và Vi?t Nam ký k?t m?t th??ng ??c v? ??u t?. T? h?p Lu?t s? M? ?ã ??i di?n ông Bình d?a trên ?i?u 9 c?a b?n Hi?p ??c gi?a Hòa Lan và Vi?t Nam liên h? t?i vi?c “phát huy và b?o v? ??u t?” ký k?t vào n?m 1994. ??i di?n phía VN ký vào hi?p ??c trên lúc ?ó là ngo?i tr??ng Nguy?n M?nh C?m.
K?t gi?a hai l?n ??n
V?n ?? c?a ông Tr?nh V?nh Bình, qua s? ?i?u tra và theo dõi c?a Ngày Nay t? g?n 10 n?m qua là ?i?n hình cho tr??ng h?p các nhà ??u t? v? Vi?t Nam b? k?t gi?a l?n ??n c?a hai phe b?o th? và ??i m?i dù ch? là ??i m?i kinh t?. Chính Th? t??ng Phan V?n Kh?i vào tháng 5/1998 c?ng ?ành bó tay tr??c áp l?c c?a phía Công an lên t?i B? Chính Tr? ?? tri?t h? ông Bình sau khi th?y ông thành công l?n trong ??a h?t xu?t c?ng th?y s?n và ??a ?c m?c dù ông Kh?i bi?t rõ là ??ng t?i ông Bình là tr?c ti?p va ch?m t?i chính ph? Hòa Lan, m?t n??c ?ang có nhi?u h? tr? và vi?n tr? cho Vi?t Nam.
Ng??i thay th? ông Kh?i là th? t??ng Nguy?n T?n D?ng, theo m?t ngu?n tin ??c bi?t c?a Ngày Nay t? trong n??c, khi còn trong ch?c v? Phó th? t??ng, ngay sau phiên xét x? s? th?m v? ông Bình t?i V?ng T?u cho t?i g?n ?ây, ?ã nhi?u l?n ??a ra ph?n ?ng k? c? ? trong B? Chính Tr?, là c?n xem xét l?i v? Tr?nh V?nh Bình vì ông cho là trong v? này ?ã không có công b?ng.
Ông Tr?nh V?nh Bình, sinh n?m 1947 ? Nam VN m?t th??ng gia r?t thành công ? Hòa Lan, ???c báo chí Hòa Lan ca ng?i nh? m?t ?i?n hình c?a s? h?i nh?p vào m?ch chính c?a ng??i Vi?t t? n?n. T? m?t thuy?n nhân (1976) ??n Hòa Lan tay tr?ng ông Bình h?c l?i và t?t nghi?p ??i h?c, nh?p t?ch Hòa Lan và gia nh?p ??ng chính tr? c?a Hòa Lan (??ng Dân Ch? T? Do c?m quy?n th?i cu?i th?p niên 80), ???c báo chí Hòa Lan g?i là “vua ch? giò”.
??u th?p niên 90, ông Bình ?ã nghe theo chính sách ??i M?i kinh t? c?a Hà N?i qua s? v?n ??ng c?a tòa ??i s? VN ? Paris, Pháp và sau khi theo ?oàn doanh nghi?p Hòa Lan v? th?m VN ?? th?m dò kh? n?ng ??u t?, ông ?ã quy?t ??nh bán công ty ch? giò ? Hòa Lan ?? ?em h?n 3 tri?u M? kim (2,328,250 M? kim ti?n m?t và 96 ký vàng) v? VN ??u t? làm ?n.
Ông Bình ?ã thành l?p công ty trách nhi?m h?u h?n Tín Thành xu?t c?ng nông h?i s?n t?i thành ph? Sài Gòn và công ty c? ph?n Bình Châu có nhà máy h?i s?n ?ông l?nh ? V?ng T?u, mua m?t s? nhà ??t t?i t?nh Bà R?a – V?ng T?u và thành ph? Sài Gòn ?? ph?c v? cho vi?c ??u t? s?n xu?t c?a mình.
Ông Bình ?ã s? d?ng môt s? v?n khá l?n ?? tr?ng r?ng, nghiên c?u thí nghi?m ?? nuôi tôm v?i g?n hai tr?m m?u ? Bà R?a – V?ng T?u và Côn ??o t?o công ?n vi?c làm cho trên 500 công nhân; xây d?ng c? s? ch? bi?n h?i s?n xu?t kh?u v?i s?n l??ng chi?m 35% t?ng s?n l??ng ?ánh b?t c?a t?nh Bà R?a – V?ng T?u; xây d?ng khách s?n 10 t?ng t?i thành ph? Sài Gòn và còn nhi?u d?ch v? công nghi?p khác.
??ng công an: s?t nghi?p!
V?n n?n chính c?a ông Bình c?ng nh? nhi?u nhà ??u t? khác b? k?t ? VN là v?n ?? phép vua thua l? làng. Ông Bình dù ???c s? khuy?n khích, h? tr? b?i các nhà lãnh ??o CSVN ??i M?i c?p ti?n, mu?n m? r?ng th? tr??ng VN ra tr??c th? gi?i nh?ng trong vi?c ?i?u hành hàng ngày, ông ?ã ??ng ch?m t?i th? “quy?n l?c ?en” nh? ng??i trong n??c th??ng g?i, c?a phe công an ??a ph??ng. Theo ?i?u tra c?a Ngày Nay, ông Bình ?ã b? công an làm khó d? t? cu?i n?m 1996. Ông b? giam gi? b?i c? quan an ninh ?i?u tra PA24. ??n cu?i n?m 1998 thì vi?c giam gi? tr? thành qu?n thúc t?i gia, sau b? ??a ra tòa lãnh án tù.
Theo tài li?u Ngày Nay có trong tay, ?ã có nh?ng b?ng ch?ng cho th?y v? án ông Bình ?ã ???c ??a lên t?i th??ng t?ng lãnh ??o c?a nhà n??c C?ng S?n Vi?t Nam lúc b?y gi?. Nh?ng v?i s? bao che c?a c?p ch? huy cao c?p nh?t c?a ngành Công An, v? án ?ã không ???c gi?i quy?t theo lu?t pháp hi?n hành ? Vi?t Nam dù chính th? t??ng Phan V?n Kh?i ?ã ra l?nh “xem xét l?i” tr??ng h?p c?a ông Bình, ngh?a là không nên ?em ra x? tr??c toà án. Ngày 13/5/1998, sau khi xem h? s? v? án Tr?nh V?nh Bình, ông Kh?i ?ã có bút phê g?i t?i B? Tr??ng B? Công An Lê Minh H??ng nh? sau:
“Anh [ông H??ng - NN] ch? ??o Công An Bà R?a V?ng Tàu xem l?i tr??ng h?p anh Tr?nh V?nh Bình. Th? t??ng Hòa Lan ?ã ??t v?n ??, tôi ?ã h?i tr?c ti?p m?t s? ??ng chí lãnh ??o t?nh Bà R?a – V?ng Tàu anh Bình không có l?i ??n m?c ph?i x?, do anh d?a vào ng??i trong n??c b? h? l?a g?t, làm b?y.”
T??ng Lê Minh H??ng ?ã chuy?n ý Th? t??ng Kh?i qua ông Th? tr??ng Nguy?n Khánh Toàn ?? ngh? gi?i quy?t theo ý ông Kh?i... Nh?ng ông Nguy?n Khánh Toàn [hi?n v?n là gi? ch?c Th? tr??ng b? Công An] không hi?u vì lý do gì mà t?i ngày 20/5/98 l?i t? ch?c phiên h?p Liên Ngành gi?ng nh? phiên h?p 3/5/98 và l?n này ông Toàn càng gay g?t v?i v? án h?n và quy?t tâm x? v? án cho b?ng ???c...
M?t khác, v?n theo ngu?n tin trên, v?i s? h? tr? khác c?a ông Tr?n ?ình Hoan, Chánh v?n phòng B? Chính Tr? ?? ??a ra v?n b?n s? 822 ngày 23/6/98 mang danh ngh?a ch? ??o c?a B? Chính Tr? cho v? án, ngh?a là quy?t x? v? ông Bình theo chi?u h??ng ??nh s?n c?a phía Công An.
K?t qu? là v?i hai t?i danh ???c dàn lên và do vu cáo, (ho?t ??ng ??u t? b?t h?p pháp và h?i l? viên ch?c chính quy?n), ông Tr?nh V?nh Bình ?ã b? x? án 11 n?m tù và ph?t v? 480 l??ng vàng và 6.2 t? ??ng. T?t c? tài s?n c?a ông Bình ??u t? ? VN b? t?ch thu.
Theo các chi ti?t c?a lu?t s? ??i di?n ông Bình ??a ra trong v? ki?n tr??c toà qu?c t? thì “c?n c? trên l?i vu cáo c?a m?t ng??i tên Tr?nh Hi?n Thanh ngày 4 tháng M??i hai n?m 1996, và m?c d?u vu cáo này sau ?ó ?ã ???c y c?i chính r?i rút l?i, ông Tr?nh V?nh Bình ?ã b? giam gi? và b? cáo bu?c ba t?i tr?ng có liên h? ??n ho?t ??ng ??u t? c?a ông.” Lu?t s? c?a ông Bình c?ng nêu lên qua lá th? g?i nhà c?m quy?n VN h?i cu?i n?m 2003 thì:
“Th?t s?, s? vô t?i c?a ông Tr?nh V?nh Bình bây gi? có th? ???c ch?ng minh m?t cách d?t khoát. Ngày 24 tháng Sáu n?m 2002, tên Tr?nh Hi?n Thanh ?ã thú nh?n b?ng v?n b?n v?i nhà ch?c trách Vi?t Nam là y ?ã vu kh?ng ông Tr?nh V?nh Bình v? nh?ng hành ??ng mà do ?ó ông b? xét x?. [Ngày Nay ???c bi?t ông Thanh, m?i ch?t cách ?ây hai n?m vì nh?ng bi?n ch?ng c?a b?nh ti?u ???ng]
Trong vi?c ki?n nhà n??c Vi?t Nam tr??c tòa án qu?c t? v? ??u t?, ông Bình, qua lu?t s? c?a ông thì ông ?ã “th?c thi quy?n l?i c?a mình nh? m?t nhà ??u t? Hòa Lan t?i n??c VN C?ng Hòa XHCN d?a theo Hi?p ??c ??u t? gi?a Hòa Lan và Vi?t Nam.”
Houston, tháng 12, 2006
